Tướng Trần Độ trong "Thời tôi sống"

Nhà văn Võ Bá Cường mới tặng cuốn sách Thời tôi sống (Nxb Hội Nhà Văn, 2012) – hồi ký của nhà văn kể lại cuộc đời và sự nghiệp làm nghề: viết văn. 

Với trên 350 trang viết, nhà văn dành ra hơn 40 trang (chưa kể ảnh và tư liệu) để nói về Tướng Trần Độ và câu chuyện liên quan đến tác phẩm Chuyện Tướng Độ (Nxb Quân đội Nhân dân – 2007).

Bìa cuốn sách

Chữ ký tặng của Nhà văn

Chúng tôi xin lần lượt trích giới thiệu các câu chuyện của nhà văn Võ Bá Cường. Dưới đây là bài viết giới thiệu tác phẩm của Nhà văn Ma Văn Kháng.

Nhà văn Võ Bá Cường và Hồi ký Thời tôi sống

…Cái duyên văn tự ngẫu nhiên đã khiến anh cặm cụi suốt mấy năm ròng với câu chuyện đi tìm sự thật về Tướng Trần Độ và Nguyễn Hữu Đang – ông trùm nhân văn cũng như các nhân vật lịch sử khác.

Tướng Trần Độ cùng quê Thái Bình với nhà văn, tham gia cách mạng từ tuổi thanh niên. Ông là ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng nhiều khóa, là Phó Chủ tịch Quốc hội. Là một vị tướng có nhiều công lao to lớn với dân tộc, đất nước trong hai cuộc kháng chiến. Nhạy cảm với thời cuộc, ông tha thiết với yêu cầu “đổi mới” sự lãnh đạo của Đảng để đưa đất nước tiến lên. Với Văn nghệ, ông là người chủ trương định hướng rộng. Tiếc thay, ông sa vào cái mạng lưới hạn chế của thời cuộc. Ông rơi vào tình thế lao lung hiểm nguy và cuối cùng bị sử trí oan ức. Và may thay, Võ Bá Cường trong tư cách nhà văn đã xuất hiện, kiên trì và dũng cảm làm công việc giải oan cho ông bằng việc sưu tầm tư liệu xuất bản sách để dư luận hiểu rõ phẩm chất cao đẹp, sáng ngời chính nghĩa của ông.

Biết mấy là gian nan con đường mà Võ Bá Cường đã tự nguyện dấn thân, khó mấy cũng không dừng bước rẽ ngang. Tự nguyện dấn thân. Vì theo anh, nếu không nói rõ sự thật thì thế hệ mai hậu phải chịu nhận những hậu quả khôn lường. Biết là đường dài còn lắm chông gai, lặn lội lên tận Nghĩa trang Trường Sơn bái lạy vong hồn 10.324 liệt sỹ phù hộ cho chân cứng đá mềm để đi đến cùng công việc. Rồi từ đó là vào Nam ra Bắc, ròng rã hết năm này sang năm khác. Gặp gỡ không biết bao nhân chứng lịch sử. Mầy mò sưu tầm, ghi chép cả ngàn trang viết tay. Bị làm rầy rà. Bị cản trở. Bị dọa dẫm. Bị chê cười. Nếm trải đủ mùi chua cay cuộc đời. Mệt nhọc. Vất vả, thiệt thòi, tốn kém. Cơm bụi. Ngủ nhờ. Xe ôm. Lần mò hang cùng ngõ hẻm. Túng quẫn nhiều khi không xu dính túi. Không sao hết! Vẫn say sưa công việc bàn thời thế, luận anh hùng. Với ngòi bút và trang giấy trong tay, nhà văn quyết tranh đấu cho một ngày mai tươi sáng hơn.

Hà Nội, 10/7/2012

Nhà văn Ma Văn Kháng