Từ đáy lòng bè bạn

Nhà văn Tô Đức Chiêu
(Bài viết giới thiệu tác phẩm Nhớ nhà văn Trần Độ của Nxb Văn học, 2013)

Những câu chuyện Gia đình (3)

Những người con cụ Phán Long

Ở nhà có bà Tạ Thị Thi là con gái lớn. Năm bà 11, 12 tuổi đã biết buôn bán phụ giúp gia đình. Bà nhớ có lần cùng bà Câu, khi đó mới 7, 8 tuổi mang 10 chai rượu đi bán. Các bà tìm đến cạnh quán thịt chó nên bán hàng rất chạy. Thấy vậy, bà Thi bèn pha thêm nước lã vào để bán cho lời hơn. Bà nói nhỏ vào tai bà Câu giục bà Câu đi lấy nước lã. Bà Câu ngây thơ thật thà, hỏi lại thật to: “Lấy nước trong bể hả chị?”. Lần đó, hai bà bán được 1 đồng bạc, có thể mua được 5 thùng thóc, rất lớn. Năm bà Thi 18 tuổi, nhà Cụ Tô Luận (Cửu Luận) ở Giang Nam xin cưới bà cho con trai là Ông Tô Xuân Thạch đang làm y sĩ ở nhà thương Phủ Doãn Hà Nội. Sau đó bà Thi, lúc này gọi là Bà Thạch theo chồng lên Hà Nội sinh sống. Tới năm bà 19 tuổi thì sinh người con gái đầu lòng Tô Thị Vinh (1934), rồi Tô Bình Sơn (1936-1941), Tô Thị Ngà (1938), Tô Hiệp (1940). Tới năm 1941, Ông Thạch mất. Khoảng tháng 3/1945, do tình hình bất ổn ở Hà Nội, Bà Thạch và các con trở về ở chung với Cụ Phủng.

Chân dung Cụ Tô Thị Phủng

Phấn đấu để nền văn nghệ ta phát triển mạnh mẽ

Thời gian gần đây, giới văn học nghệ thuật có những cuộc trao đổi ý kiến, thảo luận sôi nổi xoay quanh các vấn đề: Phấn đấu thế nào để có tác phẩm tốt, góp phần phát triển nền văn nghệ xã hội chủ nghĩa nước nhà?