Với gia đình Trung tướng Trần Độ

Tiến sĩ Trần Kháng Chiến

Năm 1939 khi cha tôi hoạt động tại huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam thì cô Nguyễn Thị Phúc Hằng là giao thông Xứ ủy, thường chuyển tài liệu, chỉ thị của ông Hoàng Quốc Việt cho cha tôi. Sau Cách mạng tháng Tám, cô xây dựng gia đình với chú Trần Độ. Trong kháng chiến chống Pháp, hai gia đình sống gần nhau trên Việt Bắc.

Chú Độ là dân Thái Bình, tính tình hóm hỉnh, có tài kể chuyện, viết văn. Có lần chúng tôi hỏi về lần đầu tiên gặp cha tôi, chú cười và chậm rãi nói: “Đó là lần chú vi phạm kỷ luật chiến trường, bị ông Bình – phụ trách kiểm tra của quân đội – tuyên bố kỷ luật…”. Chú Độ là người thích chụp ảnh, gia đình tôi còn giữ được nhiều ảnh do chú chụp cho trong thời gian sống ở chiến khu. Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, chú là Chính ủy Đại đoàn 312. Trong kháng chiến chống Mỹ, chú chiến đấu tại chiến trường Nam Bộ. Năm 1974 chú từ chiến trường trở ra Bắc, gia đình chú chuyển về số nhà 97 Trần Hưng Đạo. Từ đó hai gia đình lại trở thành láng giềng tối lửa tắt đèn có nhau.

Có một điều thú vị: dân Thái Bình rất tự hào là quê hương sản sinh ra nhiều vị tướng lĩnh đầu tiên của quân đội như Hoàng Văn Thái, Trần Độ, Đặng Kim Giang, Tạ Xuân Thu.

  (Trích cuốn “Nhớ nhà văn Trần Độ”. Nxb Văn học – 2013)