Thứ Hai, 10 tháng 5, 2021

Vượt sông Đà, diệt tiểu đoàn Ma rốc thứ 3


Quyết tâm truyền xuống
Sau chiến thắng Nghĩa Lộ, Gia Hội, Tú Lệ, Phù Yên vang dội, trên các ngả đường đổ ra sông Đà rầm rập bước quân đi. Trăng non thượng tuần lạnh lẽo. Những làng mạc dọc đường cái đã bị những máy bay bại trận điên cuồng thiêu hết. 


Suốt dọc đường chỉ thấy những cột cháy đen xiêu vẹo. Dưới ánh trăng, từng lớp từng lớp bộ đội, dân công lùi lũi tiến đi. Không có những tiếng vui phá lên nhưng luôn luôn có những câu chuyện râm ran nghiêm trọng. Nhiều anh bộ đội đau chân khập khiễng nghiến răng chống gậy chạy theo đơn vị. Cán bộ chạy ngược xuôi, tất tả. Máy bay vẫn lồng lộn như chó dại. Nhưng một sự hoạt động ngầm trong các vỉa rừng, bóng đêm rất náo nhiệt. Cán bộ khai hội hấp tấp sổ tay ghi còn ướt mực, đút vào nửa túi đã nẩy người lên chạy về đơn vị. Chi bộ khai hội ráo riết; chiến sĩ lau súng đạn, gói lương khô, thảo luận: “gạo rang tốt hay bánh chưng tốt?”. Tối đến các đại đội tưng bừng như ngày Tết, lửa bập bùng trong bóng rừng, người lấy lá, kẻ gói bánh, người thu xếp ba – lô; kẻ giã thuốc nổ như giã giò. Đồng chí Kển đi hàng hơn một cây số vác một cái cối giã gạo về cho anh em giã thuốc nổ. Ai cũng bận, cũng vui. Vẫn phát triển văn nghệ, ca dao ra như nước.
Cán bộ cau mày lo lắng, gọi nhau giật giọng. Nhiều cái khó mới: Phải nhanh chóng, bí mật qua sông, đi thẳng vào vị trí địch, vừa bao vây vừa điều tra rồi đánh luôn, tiêu diệt! Phải bí mật, nhanh chóng mà quân đông, qua sông không có đò, sang sông chưa biết đường. Phải bao vây ngay mà chưa biết vị trí địch đâu, địa hình ra sao? Nhưng nếu không nhanh, không bí mật, nó biết nó chạy mất! Làm thế nào?
Ban chỉ huy chiến dịch đã quyết tâm. Tiểu đoàn Ma-rốc thứ 3 (3/1 R.T.M) là một tiểu đoàn xung kích của giặc. Chúng mới điều ở khu III lên, chúng định xuống Mộc Châu, bản Hoa lập một phòng tuyến cơ động ở hữu ngạn sông Đà và Mộc Châu để bảo vệ cho Sơn La và tuỳ theo thời cơ sẽ sang chiếm lại Vạn Yên, Quang Huy. Đó là niềm tin tưởng lớn của giặc còn lại ở Tây Bắc. Phải diệt gọn bọn này, cho vỡ toang phòng tuyến sông Đà, cho Sơn La rơi vào một tình thế bị bao vây uy hiếp diệt cho tiêu một tiểu đoàn tinh nhuệ của giặc.
Tin chiến thắng tới tấp truyền nhanh trong các hàng quân:
- Nhiều trận phục kích trên đường số 2 ở Phú Thọ,
- Giải phóng Luân Châu, đánh tan một bộ phận của tiểu đoàn Thái, bắt ba sĩ quan Pháp,
- Thắng lớn ở Phát Diệm, Xuân Trường (liên khu III) bắt hàng trăm tù binh,
- Đánh 3 tàu chiến ở Bến Xanh, Tam Toà (liên khu III), v.v… và v.v…
Phấn khởi càng phấn khởi, chiến sĩ nô nức. Cán bộ nóng ruột như lửa, trừng mắt nhìn về phía Tây, những dãy núi xanh xa tắp mây mờ nhạt, im lìm. Nhiều lo ngại được đem ra giải quyết : qua sông, pháo sáng, địch phục kích, địch chạy mất, v.v…
Thảo luận, phát biểu ý kiến: Có cách vượt, vượt hết! Chúng ta là quân đội Cách mạng! Cán bộ hứa: “Nếu không làm tròn nhiệm vụ, xin về tự kỷ luật!”.

Khắc phục khó khăn
Sông Đà hẹp, nước cuộn chảy giữa hai dãy núi xanh, dựng đứng giữa dòng là thác đá. Từng tảng đá lớn đen nhánh như than nhấp nhô, lởm chởm, nhiều bãi cát trắng mịn nhỏ. Sáng sớm sương mờ lạnh lẽo. Một vài con quạ bay trên sông.
Nước cứ réo ào ào! Công binh bắc cầu. Cầu phao dài gần 200 thước bằng nứa, cầu thả từ trong bờ ra lần thứ nhất, nước cuốn văng cầu vào mỏm đá, cầu gãy. Ban ngày máy bay bay lượn, soi mói thả bom rải xuống hai bờ sông. Lần thứ hai cầu chữa xong thả ra, nước lại cuốn, cầu trôi xuôi đi mất. Công binh giữ dây cầu, tay trượt ra toé máu, vẫn nghiến răng giữ. Một ngày làm 20 tiếng đồng hồ, chặt nứa, néo bè, kéo dây. Vô ích! Dòng nước cứ chảy xiết, réo quanh các mô đá.
Làm thế nào? Giữ vững và đề cao quyết tâm giành thắng lợi mới! Đại tướng đã ra lệnh!
Các chi bộ khai hội, các đại đội khai hội!
Đoàn trưởng X. ngắm sông, cởi phăng quần áo nhảy xuống bơi thử.
Các chiến sĩ để lại gạo, quần áo nặng, để lại hết, lấy dao đi làm bè. Cán bộ ghi tên những người bơi giỏi. Súng đạn để trên bè, người bơi. Ai không biết bơi đi tạm bằng bè và hai cái thuyền độc mộc. Trời rét buốt. Từng đoàn người lao xuống nước. Đồng chí Noạ lấy quần buộc túm ống lại, úp xuống nước làm phao. Đồng chí Mậu, Hước không biết bơi, phải đi thuyền hậm hực phát khóc.
Nhiều người bị trôi dạt đi hàng cây số. Nhiều người lên bờ nằm vật ra, thở hồi lâu.
Đoàn đầu tiên sang được tập hợp đi ngay, vừa đi vừa đánh dấu đường, đoàn sau hấp tấp chạy theo. Gặp suối lội suối, gặp núi leo núi, không cần đường. Mười sáu tiếng đồng hồ sau, bộ đội đã tới khu sát địch, trên con đường giữa hai vị trí Ba Lay, bản Hoa, nơi cách đây một tuần lễ, địch đã chôn xác một đại đội.

Bản Hoa
Trinh sát đi đầu báo cáo: “Có hai đại đội địch đi tuần tiễu”. Đoàn trưởng C. ra lệnh: “Đại đội X. vòng sang phải. Đại đội Y. bên trái. Tiến lên! Vây diệt!”
Tiếng súng nổ rời rạc, rồi tắt hẳn. Thế là địch lại tan chạy như vịt rồi. Khuyết điểm là không diệt được địch. Nhưng hãy để đấy! Tiến mau chóng vào bản Hoa!
Địch vẫn còn như mù. Chúng cho là chưa thể có đại quân ta vào được. Bộ đội ta vượt phăng những dốc cao vút tiến đến quả núi đá sát vị trí bản Hoa. Tiền vệ ta đưa cán bộ đi quan sát gặp địch, bắn, địch chạy, lại gặp địch, lại bắn, chúng lại chạy. Sáng sớm ngày 18 tháng 11, ta đã trông thấy đồn địch, quân ta đã thành thế bố trí bao vây. Địch đã hoảng lên, máy bay ném bom lửa văng mạng xuống các chỏm núi, bắn loạn xạ vào rừng như thằng mù xua gậy.
Bộ đội đi bao vây xa, sốt ruột, lấy bản đồ, địa bàn ra chiếu hướng phát đường phăng phăng qua núi. Một giờ được vài chục bước cũng đi. Cán bộ sục ngang, sục dọc, quần áo gai móc tả tơi, máu vắt cắn đọng khô cứng cả vải,…
Điện văn của Đại tướng Tổng Tư lệnh tới: “Tiến quân vào Tây Bắc, các đồng chí đã vượt qua sông Thao và thu nhiều thắng lợi lớn trên chiến trường tả ngạn sông Đà. Hôm nay các đồng chí lại đã khắc phục được nhiều khó khăn, vượt qua sông Đà để tiếp tục tiêu diệt địch để giải phóng đồng bào bên kia sông đang mong chờ bộ đội…”
Đêm 17 tháng 11, vẫn trăng non lạnh lẽo, cao nguyên Mộc hoang vu, gió rào rào. Ru-két (Rouquette), tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn Ma-rốc thứ ba nhìn máy bay ném bom các đỉnh núi ban chiều, tỏ vẻ khoái trá chỉ cho gác “đúp” và nói với lính: Việt Minh có đánh được đồn này cũng phải hàng sư đoàn. Nó chỉ mới quấy rối thôi!
Cho đến quá nửa đêm, gió vẫn rào rào trên cao nguyên Mộc. Đồn bản Hoa vẫn sừng sững im lìm.
Các cán bộ ta đang gay go suy nghĩ và thảo luận không ngớt: Địch có bao nhiêu? Công sự trong đồn thế nào? Địch ở mấy chỗ. Điều tra chưa rõ, tin tức lung tung. Đánh chưa? Nên đánh chưa?
Dây điện thoại luôn luôn bận rộn. Bộ đội vẫn lùi lũi đào công sự quanh đồn.
Quyết định cuối cùng: “Tập trung hoả lực, nắm vững các mặt tấn công, chuẩn bị đầy đủ. Đánh!”.
Thế là 3 giờ sáng ngày 18 tháng 11, tiếng nổ liên tiếp từ ba phía hàng rào đồn, tiếp theo hàng trăm thứ tiếng nổ nhịp nhàng, dồn dập. Ru-két bàng hoàng, quân lính bàng hoàng. Súng trong đồn bắn ra loạn xạ vu vơ. Mười phút sau, Quân đội Nhân dân Việt Nam đã tràn ngập trong đồn, tiếng lựu đạn, tiểu liên nổ ran các giao thông hào, những ụ súng địch lần lượt vỡ tung và tắt ngấm.
Đồng chí Bùi Văn Đạm, chiến sĩ thi đua, ngày thường hiền lành, gương mẫu được toàn thể đại đội coi như người anh cả, dẫn đầu tiểu đội đầu cầu xông thẳng vào lô cốt. Đồng chí bị thương vẫn ở lại trận địa động viên, chỉ huy toàn thể tiểu đội tiến vào các ngả. Đồng chí Trần Văn Can trong tiểu đội đồng chí Đạm, tay cầm lựu đạn, tay ôm mìn hăng hái tiến vào ném lựu đạn chặn câm súng địch ở lỗ châu mai, lao lên. Can tiến nhanh quá, ngoảnh lại thấy lạc hết tiểu đội, gặp Đôi, Thi, tự động lập tổ tiến phăng phăng vào giao thông hào. Can bắt được tù binh đầu tiên, giằng lấy tiểu liên, để mìn lại dùng tiểu liên và chỉ huy đồng đội cùng tiến. Lại bắt tù binh vào hầm gọi bọn chúng ra hàng. Có thằng mang đồ hộp ra biếu, Can gạt đi bắt chúng vào gọi thêm bạn chúng ra…
Trần Thành phá hàng rào thứ nhất vẫn chưa thoả mãn tình nguyện xin lăn vào phá thêm nữa dưới hoả lực của địch.
Hoàng Đình Kển như con sư tử đem mìn phá hàng rào xong lại phá lô cốt bảo đảm cho xung kích tiến, chạy cùng xung kích vào liên tiếp phá các hầm ngầm…
Bốn bề tiếng súng và tiếng reo của ta vang át cả.
Ru-két run sợ phá hàng rào chạy, bỏ lại cả cờ quạt, ấn tín và tên thông ngôn tin cẩn của y. Các cán bộ đã vào cả giao thông hào, báo cáo ra tới tấp. Bắt tù binh, hỏi ngay! Ban Chỉ huy đã nắm rõ: “Địch ở bản Hoa có đại bộ phận tiểu đoàn Ma-rốc thứ ba: 3 đại đội chiến đấu: thứ 9e, thứ 12 và tiểu đoàn bộ gồm hơn 300 tên”.
- Nhiệm vụ của chúng ta là diệt gọn tiểu đoàn Ma-rốc thứ ba. Chúng đây cả rồi! Bắt cho được tiểu đoàn trưởng Ru-két! Vòng vây ở ngoài càng xiết chặt, cuộc lùng sục trong đồn càng ráo riết.
- Báo cáo! đã bắt được 60 tù binh,
- Báo cáo! đã bắt được 90 tù binh,
- Báo cáo! địch đã thôi chống cự!
- Báo cáo! Báo cáo!
Ba anh lính Ma-rốc dựa vào trong cái dù vừa run vừa kêu: “Ma-rốc! Ma-rốc!”. Một thằng Tây mặt trắng bềnh bệch cũng giơ tay vẫy vẫy “tôi là Ma-rốc”. Anh bộ đội biết ý nó hiểu nhầm chính sách của ta một cách đê hèn, quát lên: “Ma-rốc! Cái mả mẹ mày!”.
Trời hửng sáng, anh cán bộ đánh vào tung thâm cầm lá cờ tam tài nhầu nát đem về nộp cho thượng cấp, báo cáo thành tích,…
Máy bay lên lượn ngơ ngáo. Nhưng Ru-két còn trốn thoát!…
Bộ đội tiếp tục truy kích: bắt cho bằng được tên quan ba Ru-két. Và ba hôm sau, quả nhiên tên Ru-két không thoát khỏi lưới, đành cúi đầu xin vào trại tù binh.

Ba Lay
Ngày 18 tháng 11, tin đích xác còn một đại đội thứ 10 đóng ở Ba Lay (trên đường Vạn Yên, Mộc Châu) với một đại đội nguỵ binh ở đó. Bộ đội lại vội vã kéo tới Ba Lay. Máy bay ra sức ném bom cản đường tiến của bộ đội ta. Nhưng không được! Cứ sau mỗi quả bom nổ, bụi đất còn tung mù mịt, đoàn quân anh dũng lại tiến lên phăng phăng. Rồi chỉ chập tối, Ba Lay đã bị bao vây kín chặt, quân ta chuẩn bị công kích.
Cũng trong khi ấy, một điều ngoài sức tưởng tượng của giặc Pháp là vị trí Mường Lựm, cầu nối bọn bản Hoa với Yên Châu cũng đã bị vây chặt. Đồng thời Mộc Châu, một vị trí kiên cố của phòng tuyến phía Nam cũng bị vây gọn rồi…
Mười hai giờ đêm, bộ binh ta vui sướng đón pháo binh tới. Pháo nặng nề hành quân luôn 24 tiếng đồng hồ để đến chiếm lĩnh trận địa. Thế rồi 4 giờ sáng ngày 19 tháng 11, đám ma của vị trí Ba Lay bắt đầu cùng với tin nóng hổi, quân ta vừa hoàn toàn tiêu diệt vị trí Mường Lựm, bắt được 150 tù binh! Địch ở Phú Thọ rút lui bị ta đánh một trận tan tành ở Châu Mộng, Trạm Thản diệt 400 tên của GM1, GM4, thu nhiều xe cộ, vũ khí ngày 17 tháng 11,…
Một chập pháo giận dữ nổ vào đồn Ba Lay, Lê Văn Tỷ, chiến sĩ thi đua toàn quốc, người đã từng chiến đấu trên 30 trận lớn nhỏ, đang nắm vững tiểu đội bộc phá lên lên xuống xuống quan sát hàng rào và khi lệnh vừa ra, chỉ hơn 7 phút, 5 hàng rào địch đã bị phá toang. Hoả lực trong đồn cuống quýt dồn vào đột phá khẩu. Lê Văn Tỷ hô to:
- Địch đang lúng túng, thời cơ thuận lợi, chúng ta quyết lập công!
Như ngọn lửa được tưới thêm dầu, xung kích lướt đến như bão, lưỡi lê tuốt trần. Giữa lúc ấy, anh hùng Lê Văn Tỷ trúng đạn ngã xuống còn hô theo: Noi gương La Văn Cầu tiến lên!
Ở mặt khác, Hội, tiểu đội trưởng đầu cầu, người cán bộ hết sức dũng cảm nóng ruột học tập Giáp Văn Khương hô bộ đội vọt lên, vướng hai hàng rào chưa phá. Hội bình tĩnh dùng tiểu liên bịt lỗ châu mai, chỉ huy anh em nâng hàng rào, nhanh chóng chui vào. Vào tung thâm, Hội xông pha ngang dọc, diệt ụ súng, phá lô cốt. Phạm Chúc, người anh hùng của Ba Lay tiến ngay vào giữ đột phá khẩu rồi dùng lựu đạn, tiểu liên chiếm ngay ụ súng số 1 của địch. Bị thương vào chân, Chúc tự băng bó xong lại chỉ huy chiến đấu, ba lần xung phong vào ụ súng số 2, tập trung hoả lực tiến sang ụ súng số 3. Bị thương lần nữa, Chúc vẫn kiên quyết thúc đẩy đơn vị tiến lên. Lại bị thương lần thứ ba, nát bàn tay, Chúc không đi được, phải nằm vẫn chỉ huy cho đến lúc kết thúc trận đánh. Tống Tính, chiến sĩ thi đua toàn quốc, người thanh niên anh hùng cũng dùng tiểu liên, ôm mìn lên phá lô cốt, hai lần bị thương, hai lần quyết tâm tiến tới. Toàn tiểu đội của Tính noi gương Tính xông vào tung thâm như đàn cọp dữ.
Tiếng súng địch yếu dần.
Trong khi ấy, Mão, Lâm ở hai tiểu đội khác nhau, rủ nhau tự động đánh vào hầm ngầm, bắt tù binh, gọi tù binh thu được hàng hơn 50 tù binh.
- Không để cho địch chạy thoát một tên!
Tiếng hô vang dậy và truyền lan khắp đồn nâng cao tinh thần tiêu diệt toàn bộ quân địch. Và trong tiếng hô phấn khởi tưng bừng ấy, những người lính Thái run rẩy, dắt vợ con ở dưới hầm ngầm đi lên. Một người lính Ma-rốc chạy xồ ra vừa ôm lấy một chiến sĩ hôn vào tay, vào chân, vừa kêu: “Ma-rốc! Ma-rốc!”. Cả tên quan ba Bờ-ri-úc (Brioux) chỉ huy đại đội Ma-rốc thứ 10 cũng bị xích tay.
Sau 45 phút, lá cờ tam tài trên đồn lại bị hạ, cán bộ chiến sĩ đi lại thu thập súng ống, tù binh. Thế là xong đại đội thứ 10 Ma-rốc và xong cả đại đội 295 địa phương Tây Bắc của giặc.
Người lính Thái kể lại:
- Cách đây bảy hôm, có 20 người lính Thái trong đồn muốn trốn ra hàng Chính phủ và bộ đội, nó biết, nó bắn chết 16 người chôn xuống một hố và bắt vợ những người chết, nó cho lính Tây và Ma-rốc tha hồ hiếp…
Người kể chuyện ròng ròng nước mắt. Bộ đội nghe chuyện căm tức sục tìm thằng đồn trưởng Lơ-me (Le Maire) yêu cầu thượng cấp bắt xử tử.
Trời sáng rõ, đồn Ba Lay im lặng tang tóc. Máy bay bay lượn như những con cú quáng mắt. Căm thù lại sâu thêm như cháy ruột, những chiến sĩ Quân đội Nhân dân lặng nhìn đám chị em vợ lính khép nép bám lấy chồng đi ra chỗ tập trung. Có cả những em bé lên bốn lên năm, mặt tái đi vì run sợ.
Trên đồn ngọn lửa chiến thắng đang miên man đốt cháy những di tích của tội ác thực dân và làm lễ khai tử thực sự cho tiểu đoàn Ma-rốc thứ 3, mối tin tưởng lớn của giặc ở Tây Bắc.
Rồi đến ngày 19 tháng 11, tiếng súng ta lại nổ ở đồn Mộc Châu ròn rã, sáng ngày 21 tháng 11 các đồn Chiềng Pan, Sóng Còn, Yên Châu bỏ chạy tơi bời, quân ta đuổi vượt lên diệt hơn một đại đội. Rồi Chiềng Đông, Cò Nòi (phía Bắc) chạy nốt. Quân ta tiến chiếm Sơn La ngày 21 tháng 11.
Thế là trong bốn hôm, hai, ba phòng tuyến của địch tan vỡ một lúc. Hàng vạn nhân dân Thái trở về với tự do, hân hoan đón mừng bộ đội.

Tin tưởng
Trận đánh nhanh quá, giòn quá, khí thế chiến thắng bốc lên như cơn lốc. Chiến sĩ đánh xong, còn thòm thèm như người ăn bữa cơm ngon, suýt xoa bàn tán:
- Trung ương nhận định thế nào là đúng y như thế,
- Trên bảo đánh thắng là thắng!
- Địch lên Phú Thọ quả là bị động và lại đèo thêm một vố đau. Hay! Hay!
Trận đánh tươi tắn và đĩnh đạc như tính chất chính nghĩa của nó.
Những người lính Thái lập cập hồi hộp trở về với gia đình. Nhiều người khác dắt díu cả vợ con về hả hê sung sướng.
Những người lính Ma-rốc yên trí, chăm chỉ đi về trại, tỏ thái độ thân mật với bộ đội ta. Mấy tên sĩ quan Pháp tiu nghỉu như mèo cắt tai. Bẩn thỉu nhất là mấy tên hiểu nhầm : ta ghét người Pháp, xun xoe tự nhận là Ma-rốc. Chúng đã bị nhồi sọ bởi những ý nghĩ đầu cơ lợi dụng hèn nhát nhất của chế độ thực dân. Khi chưa thất bại, chúng lên mặt da trắng, hách dịch đàn áp anh em Ma-rốc, khi làm tù binh chúng nhũn nhặn, nhận là một người trong hàng ngũ những người bị áp bức bóc lột. Càng chiến đấu càng thấy thêm tội ác của giặc, càng căm thù, chí chiến đấu càng thêm vững chắc.
Một cái gì thông cảm sung sướng trong những người lính Ma-rốc, những người nông dân thuộc địa đau khổ. Rơi vào tay Quân đội Nhân dân Việt Nam, họ biết ngay họ về với những người bạn họ. Trong trận đánh nhiều người đã bắn chỉ thiên hay không bắn súng.
Trận đánh vui và tưng bừng quá. Tin tức về Hội nghị Hoà bình châu Á với Thái Bình Dương gửi về tới tấp. Phái đoàn ta sắp ở Bắc Kinh đi Mạc-tư-khoa chuẩn bị họp Đại hội Hoà bình của nhân dân thế giới ở Viên. Tin tức về kỷ niệm Cách mạng tháng Mười, tin tức về Phú Thọ, liên khu III, dồn dập! tươi vui!…
Thế là thêm một giai đoạn thắng lợi trên chiến trường Tây Bắc.
Ngày 9 tháng 12 năm 1952

(Trích Trần Độ tác phẩm, tập I, Nxb Hội Nhà văn, 2012) 

2 nhận xét:

  1. Usually I do not learn post on blogs, but I would like to say that this write-up very compelled me
    to take a look at and do so! Your writing taste has been amazed me.
    Thank you, quite nice article.

    Here is my web blog; only the best review

    Trả lờiXóa
  2. Excellent post. Keep posting such kind of info on your blog.
    Im really impressed by your site.
    Hi there, You have done an incredible job. I will definitely
    digg it and in my view recommend to my friends. I'm confident they'll be benefited from this site.


    My website :: only the best review

    Trả lờiXóa