Tác phẩm “Mấy vấn đề văn hóa cần nghiên cứu”

Tác phẩm "Mấy vấn đề văn hoá cần nghiên cứu". Nxb Tp. Hồ Chí Minh, 1987, 182 trang, khổ 13x19, in 6700 cuốn.

Lời Nhà xuất bản

Việc xây dựng văn hóa mới, con người mới là một bộ phận hợp thành của việc xây dựng nền kinh tế xã hội của chúng ta mà trong đó văn hóa và con người vừa là thành quả, vừa là động lực. Văn hóa, văn nghệ được phát triển tốt là một động lực phát triển xã hội mới, là giúp đào tạo con người toàn diện, một con người có nhân cách sâu, có bản lĩnh mạnh, tích cực, năng động, tức là con người thành viên của xã hội đang đổi mới của chúng ta.

Tiếp theo các Đại hội Đảng lần thứ IV và V, Đại hội Đảng lần thứ VI lại nêu cao vai trò của văn hóa trong cách mạng xã hội chủ nghĩa. Đại hội Đảng lần thứ VI đã đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của các vấn đề văn hóa và đã chỉ rõ các quan điểm của Đảng về nhiệm vụ xây dựng văn hóa, về nhiệm vụ của công tác văn hóa, của chính sách văn hóa, về vai trò và chức năng của văn học nghệ thuật, về việc nâng cao trình độ lãnh đạo của Đảng đối với văn hóa văn nghệ. Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ VI đã vạch rõ nhiệm vụ “tiếp tục phát triển và nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa, văn học, nghệ thuật; xây dựng một nền văn hóa văn nghệ xã hội chủ nghĩa đậm đà bản sắc dân tộc”.

Để góp phần tìm hiểu và thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ VI về công tác văn hóa nói chung và những vấn đề lớn cụ thể trong văn hóa – văn nghệ, nhất là trong văn nghệ - một lĩnh vực rất quan trọng và rất phức tạp của văn hóa và của đời sống xã hội – nói riêng, Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh xuất bản cuốn sách Mấy vấn đề văn hóa cần nghiên cứu của đồng chí Trần Độ, Ủy viên Trung ương Đảng (khóa VI), Trưởng Ban Văn hóa – Văn nghệ Trung ương. Cuốn sách này gồm có những bài viết đăng trên báo Nhân Dân, bài nói và bản tham luận tại các hội nghị của ngành văn hóa, hội nghị khoa học – mà hầu hết là do tác giả viết và nói trước khi có Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ VI.

Những vấn đề văn hóa nêu trong cuốn sách này là :

1) Những quan điểm văn hóa, văn nghệ trong Đại hội Đảng lần thứ VI.

2) Thử bàn về bản sắc dân tộc của văn hóa Việt Nam.

3) Mấy ý kiến về nghiên cứu vùng văn hóa ở nước ta.

4) Về nhu cầu văn hóa và thị hiếu nghệ thuật.

5) Kế thừa và phát triển trong văn hóa – nghệ thuật.

6) Cần hoàn chỉnh về con người trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội hay là “Người là vốn quý nhất”.

7) Mấy vấn đề kinh tế trong văn hóa – nghệ thuật.

Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc cuốn sách Mấy vấn đề văn hóa cần nghiên cứu và mong được sự trao đổi, đóng góp ý kiến của bạn đọc gần xa để chúng ta cùng nhau quán triệt và thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ VI.

Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh

* * *

Để làm rõ thêm nội dung tác phẩm, tác giả có viết lời giới thiệu :

Lời tác giả

Nhiệm vụ xây dựng nền văn hóa mới xã hội chủ nghĩa Việt Nam rất nặng nề; nó đặt ra rất nhiều vấn đề khác nhau cần nghiên cứu, phân tích lý giải để có những kết luận chính xác, có căn cứ vững chắc, bảo đảm cho phương hướng hành động được đúng đắn.

Mấy vấn đề nêu lên trong cuốn sách này chỉ là một số trong rất nhiều vấn đề như vậy. Có những vấn đề nói đến ở đây mới được trình bày như những “suy nghĩ bước đầu” nặng tính chất “đặt vấn đề”, “nêu vấn đề”. Tuy rằng trong nội dung từng vấn đề đều có một số ý kiến lý giải có ý nghĩa một kiến nghị kết luận mà chưa thể coi là kết luận cuối cùng. Đây chỉ mới là “những vấn đề cần nghiên cứu”, chứ chưa phải “đã nghiên cứu”. Tác giả chỉ mong tập sách nêu trong vấn đề và có những gợi ý để các nhà khoa học có quan tâm tiếp tục suy nghĩ để tán thành hay bác bỏ, đề ra những ý kiến khác phong phú và xác đáng hơn, cùng nhau trao đổi để đi tới những kết luận vững chắc hơn. Đồng thời tập sách cũng là những gợi ý với những người đang hoạt động văn hóa có dịp đối chiếu với thực tiễn và với kinh nghiệm của mình để suy nghĩ thêm hoặc thử nghiệm những ý kiến đã nêu để xác định thêm chân lý.

Những vấn đề nêu lên không nằm trong một hệ thống nào và không theo một thứ tự bắt buộc nào. Nó nằm trong các vấn đề văn hóa dân tộc và những hoạt động văn hóa hiện nay.

Tác giả không có tham vọng gì cao xa mà chỉ mong rằng nó có thể giúp ích cho các đồng chí đang suy nghĩ về những vấn đề này, đang hoạt động có đụng chạm đến những vấn đề này.

1986