Quân đội chính quy và Quân đội nhân dân

I. Thế nào là Quân đội chính quy?

Quân đội chính quy là một quân đội:

Về tổ chức, biên chế thống nhất và đầy đủ, cách làm việc khoa học ngăn nắp;

Về tác chiến, đánh lớn, đánh vận động, đánh tập trung có nhiều binh chủng phối hợp, có chỉ huy thống nhất với những phương châm chiến thuật nhất định;

Về trang bị, thống nhất, đầy đủ với những vũ khí hiện đại;

Có một kỹ thuật tác chiến cao được rèn luyện đầy đủ.

Quân đội chính quy không phải là ở quần áo mặc đều, đẹp, chỗ làm việc trang hoàng lộng lẫy ra vào chào nhau rắp bốp mà ở nội quy những điểm trên được đầy đủ.

II. Từ trước tới nay ta tiến tới chính quy hoá thế nào?

Quân đội ta từ các đội du kích lẻ tẻ nay đã tập trung thành những bộ đội đánh vận động lớn. Trong thời gian qua, ta đã nêu nhiều khẩu hiệu chính quy hoá. Về việc thực sự chính quy hoá ta có nhiều tiến bộ về tác chiến, về trang bị, kỹ thuật, nhưng chưa được đầy đủ hẳn.

Trong khi ấy ta mắc phải nhiều bệnh về chính quy hoá:

- Máy móc do chỗ chính quy hoá, làm việc phải ngăn nắp có hệ thống, các cơ quan nhiều khi đâm ra máy móc, mất thì giờ chậm việc, nhiều khi biến thành quan liêu chủ nghĩa, cán bộ chỉ ngồi chỉ tay năm ngón;

- Hình thức, chỉ chú trọng tập cơ bản thao diễn đòi ăn mặc quần áo đều đẹp, giày kêu, mũ bọc cờ quạt nguy nga, không chú trọng giáo dục tư tưởng chính quy, trau dồi kỹ thuật, tổng kết kinh nghiệm mà chỉ huy đặt hàng trăm quy tắc rườm rà;

- Xa nhân dân, do chỗ ở tập trung, lưu động luôn, không chú ý giáo dục quan điểm nhân dân, không chú ý công tác dân vận, lại còn đôi khi hoá ra hống hách quân phiệt.

Hiện nay những khuyết điểm trên đã bớt, nhưng cần nghiên cứu để trừ cho hết và đề phòng.

III. Yếu tố quan trọng nhất của chính quy là gì?

Là tinh thần kỷ luật.

Không phải là kỷ luật không mà là tinh thần kỷ luật vì bộ đội ta là bộ đội cách mạng, mọi người phải tự giác, cần có kỷ luật.

Có kỷ luật mới bảo đảm được tổ chức nghiêm minh.

Có kỷ luật mới bảo đảm được việc tác chiến lớn.

Có kỷ luật mới bảo đảm được việc trang bị thống nhất.

Kỷ luật tự giác sẽ không làm cho cán bộ thành quân phiệt được. Cán bộ phải biết khêu gợi tinh thần tự giác kỷ luật của mọi người và phải gương mẫu để duy trì kỷ luật.

Kỷ luật đề cao phải đi đôi với mở rộng dân chủ, có mở rộng dân chủ mới giữ được kỷ luật nghiêm, càng kỷ luật nghiêm càng cần mở rộng dân chủ.

Kỷ luật thì quan trọng nhất là chấp hành mệnh lệnh nhanh chóng triệt để không ngần ngừ, đề nghị phải tôn trọng mọi chính sách đường lối, chỉ thị của cấp trên, nhất nhất làm theo.

Phải tôn trọng kỷ luật thời gian làm việc đúng giờ, làm xong việc đúng hẹn.

Phải tôn trọng kỷ luật báo cáo.

Ảnh: Gặp gỡ các chiến sĩ của một tiểu đội thuộc d7, e66, Đại đoàn 304.

 IV. Tinh thần kỷ luật chính quy có liên hệ gì đến giai cấp tính và Đảng tính?

Một trong những điểm giai cấp tính của giai cấp vô sản là kỷ luật tính. Đảng của giai cấp vô sản lại càng phải kỷ luật thật chặt, thật sát để lãnh đạo giai cấp làm cách mạng.

Quân đội ta tranh đấu cho nền dân chủ nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo, càng cần phải phát huy kỷ luật tính. Như vậy chính quy hoá lại là nâng cao giai cấp tính và Đảng tính, nhưng phải đề phòng kỷ luật đế quốc, tư bản không phải vì phục vụ nhân dân, không chịu dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Vậy ai có Đảng tính và giai cấp tính cao là có tinh thần kỷ luật cao, nhưng kỷ luật tự giác biết mở rộng dân chủ và biết gương mẫu kỷ luật.

V. Thế nào là Quân đội nhân dân?

Quân đội nhân dân là quân đội do nhân dân giác ngộ tổ chức ra và là quân đội tranh đấu vì quyền lợi của nhân dân, hết sức hy sinh phấn đấu khó khăn, không ngại nguy hiểm không sờn.

Vì Quân đội nhân dân không tách rời nhân dân mà liên hệ mật thiết với nhân dân, Quân đội nhân dân không độc lập với các cơ quan chính quyền với các đoàn thể nhân dân và công an mà lại càng phải liên hệ mật thiết, phối hợp chặt chẽ để công tác, tranh đấu cho quyền lợi của nhân dân.

VI. Yếu tố quan trọng nhất của Quân đội nhân dân là gì?

Là tinh thần phục vụ nhân dân.

Tinh thần phục vụ nhân dân là một tinh thần làm việc, tinh thần chiến đấu chỉ nhằm lợi ích của nhân dân mà phát huy. Cái gì có lợi ích cho nhân dân thì không quản khó khăn, nhỏ bé, nguy hiểm cũng gắng công làm cho được. Cái gì không có lợi ích cho nhân dân hay phản lại lợi ích của nhân dân thì dù cho có chạm đến quyền lợi, địa vị của bản thân mình, có nguy hiểm đến tính mệnh mình cũng phải chống cho kỳ được.

Lợi ích cho nhân dân là lợi ích cho những gì của nhân dân. Nhân dân ở đây là nhân dân vùng tự do, là cả nhân dân vùng địch chiếm đóng, là gồm đa số những tầng lớp yêu nước bị áp bức bóc lột, là tất cả những cơ quan đoàn thể của nhân dân, chính quyền của nhân dân, là ngay bản thân những người trong quân đội, binh sĩ và cán bộ và gia đình họ. Kẻ nào cố tình theo giặc làm hại nhân dân thì không phải là nhân dân nữa. Cần nhận định như thế để thấy rõ tinh thần phục vụ của mình và phân biệt lợi ích đúng và lợi ích không chính đáng.

VII. Quân đội nhân dân phục vụ nhân dân thế nào?

Không phải chỉ mang danh là Quân đội nhân dân và nói rằng phục vụ nhân dân là đủ.

Cũng không phải chỉ lúc nào trực tiếp làm nhà, làm cửa, quét dọn, đi gặt cho dân mới là phục vụ nhân dân.

Quân đội nhân dân trong mọi hoàn cảnh, mọi trường hợp công tác và chiến đấu đều là phục vụ nhân dân. Tinh thần phục vụ nhân dân phải biểu lộ ra ở sự đoàn kết với nhau, đoàn kết với nhân dân, với chính quyền với đoàn thể, phải biểu lộ ra tinh thần tích cực, dũng cảm, tích cực công tác, tích cực học tập, dũng cảm chiến đấu và luôn luôn tôn trọng lợi ích của nhân dân.

Vì vậy:

Trong nội bộ chiến sĩ phải tôn kính cán bộ, cán bộ phải thương yêu binh sĩ. Có như thế trên dưới mới nhất trí, đoàn kết có sức mạnh đánh giặc, bảo vệ quyền lợi cho nhân dân. Từ trước tới nay, cán bộ ta thương yêu binh sĩ chưa đủ, hay mắng mỏ binh sĩ, ít chú ý đến đời sống của binh sĩ, điều này cần sửa chữa ngay.

Đối với bên ngoài, quân đội phải ủng hộ chính quyền (kể cả cơ quan kháng chiến và công an) và yêu mến nhân dân, ủng hộ chính quyền để duy trì trật tự pháp luật, bảo vệ lợi ích cho nhân dân, không được phân biệt quân đội với chính quyền, không được cậy thế có vũ lực mà khinh rẻ, suy bì với các cơ quan. Chính quyền là chính quyền của nhân dân, yêu mến nhân dân là yêu mến từ trong ý nghĩ đến việc làm, không phải chỉ tỏ ra cung kính bề ngoài. Phải lễ độ, vay mượn phải trả, mua bán công bằng phải thực tế giúp công việc sinh hoạt của nhân dân.

Đối với của cải của quốc gia là những vật dụng chính bản thân mình dùng (vũ khí, quân trang, quân dụng) đối với các kho tàng, đối với những vật phẩm dù rất nhỏ, do chiến đấu lấy được của địch, đối với của cải của nhân dân, phải nhất nhất tôn trọng, không được phí phạm phá huỷ hoặc lấy làm của tư.

Đối với việc học tập phải biểu dương tính tích cực học tập, học trong sách, học nhau, học trong lớp học, trong công tác và trong chiến đấu. Nhất là phải dũng cảm phê bình và tự phê bình để phát huy ưu điểm, tổng kết kinh nghiệm và khu trừ những khuyết điểm có hại đến lợi ích nhân dân.

Đặc biệt đối với công tác và chiến đấu, phải tích cực và dũng cảm – và đây là điểm chủ yếu - bất cứ công tác to nhỏ, nặng nhẹ, thích hợp hay không thích hợp đều phải đề cao tinh thần phục vụ gắng làm cho tròn vẹn, không kể đến những thiệt thòi khó khăn của cá nhân mình. Trong chiến đấu, không kể khó khăn nguy hiểm, lúc nào cũng hết sức chấp hành mệnh lệnh và đề cao tinh thần tích cực diệt địch, tạo cơ hội mà diệt địch, tìm địch mà diệt chúng, không sợ thương vong, gian khổ.

Tóm lại bất cứ lúc nào một cử chỉ, một hành động, một lời nói của người quân nhân cách mạng đều có thể phục vụ quyền lợi cho nhân dân, đều biểu lộ được tinh thần phục vụ của mình. Sai trái một chút là thiệt hại đến quyền lợi của nhân dân là không xứng đáng với tinh thần quân đội cách mạng.

VIII. Tinh thần phục vụ nhân dân có liên quan gì đến Đảng tính và giai cấp tính?

Nó chính là Đảng tính và giai cấp tính được biểu lộ ra vì giai cấp vô sản có một bản tính là tranh đấu cho quyền lợi của những người bị áp bức, biết đoàn kết, trọng tập thể hơn cá nhân. Đảng của giai cấp vô sản chỉ nhằm mục đích lãnh đạo giai cấp vô sản và nhân dân lao khổ tranh đấu giành lấy cơm áo, tự do. Quân đội nhân dân tranh đấu cho hoà bình, dân chủ cũng phải theo đường lối trên và có những đức tính trên.

Ngày 14-02-1951

Chú thích:

1- Đây là tài liệu huấn luyện căn bản cho cán bộ và chiến sĩ, tài liệu này nêu những nét chính khi giảng hay khi học phải liên hệ với thực tế tìm ra nhiều thí dụ cụ thể cho sáng rõ vấn đề.

2- Khi học hay khi giảng cần mỗi người tự kiểm điểm xem có gì sai trái với những điểm trên không? Nếu có, xem nguyên nhân tại sao, cách sửa chữa thế nào cho tiến bộ.

              3- Đối với quần chúng thường chưa có cảm tình với Đảng có thể bỏ qua câu hỏi thứ tư và thứ tám.

(Trích Trần Độ tác phẩm, tập III, Nxb Hội Nhà Văn, 2012)